ยาและสมุนไพรกระตุ้นน้ำนมแม่ เพื่อให้แม่ได้ให้นมได้เร็วและนานที่สุด

20 May 2019

2555

อาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารกก็คือน้ำนมแม่ จึงแนะนำให้แม่ให้นมลูกภานใน 1 ชั่วโมงแรกหลังคลอด และให้นมแม่อย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน และหากเป็นไปได้ควรให้นมแม่ถึงอายุ 2 ขวบ หรือจนกว่าแม่จะไม่มีน้ำนม

เรามาดูประโยชน์ที่ทารกจะได้รับหลังจากการกินมแม่กันนะคะ

1.สุขภาพแข็งแรง

2.ระบบขับถ่ายดี

3.ไม่เจ็บป่วยง่าย

4.ลดอัตราเสียชีวิตได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

และมาดูประโยชน์ที่แม่ๆจะได้รับหลังจากการให้นมลูกกันนะคะ

1.ลดความเสี่ยงการเป็นโรคเบาหวาน

2.ลดความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านม

แต่ปัญหาของแม่ที่ไม่สามารถให้นมลูกได้ก็คือ ไม่มีน้ำนม หรือ มีน้ำนมน้อย เรามาเริ่มดูวิธีการแก้ปัญหากันเลยนะคะ

1.รักษาโดยไม่ใช้ยา เช่น การปรับเปลี่ยนท่าทางการให้นม การนวด เต้านมและการให้แม่รับประทานอาหารที่เหมาะสม

2.รักษาโดยการใช้ยา ในกรณีที่จำเป็นจริงๆ จึงจะใช้ยาในระยะสั้นๆ ซึ่งในปัจจุบันมีแนวโน้ม การใช้ยาเพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันยังไม่มียาตัวใดที่ได้รับการรับรองข้อบ่งใช้ในการกระตุ้นน้ำนม

ยากระตุ้นการหลังน้ำนมที่นิยมใช้กันอยู่ในปัจจุบัน คือ

ยาต้านอาเจียน (antiemetics) เป็นกลุ่มที่ได้รับความนิยมสูงสุด มีกลไกคือ block dopamine 2 receptors (D2R) มีผลยับยั้งการหลั่งโดปามีน ซึ่งเป็น prolactin-inhibiting factors ทำให้ระดับของโปรแลคตินเพิ่มขึ้น จึงมีผลกระตุ้นการหลั่งน้ำนม ยาที่นิยมใช้ได้แก่ metoclopramide และ domperidone

Metoclopramide

ยา metoclopramide เป็นยาที่ช่วยเพิ่มการบีบตัวและยับยั้งการคลายตัวของกล้ามเนื้อเรียบในทางเดินอาหาร ใช้ เพื่อเพิ่มการเคลื่อนไหวของทางเดินอาหาร บรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียนและสามารถใช้ในโรคกรดไหลย้อนได้ และจาก การยับยั้งโดปามีน จึงเพิ่มระดับฮอร์โมนโปรแลคติน กระตุ้นการสร้างและหลั่งน้ำนมในสตรีที่มีน้ำนมน้อยได้

Domperidone

Domperidone เป็นยาที่มีข้อบ่งใช้ในการชะลอการ เคลื่อนไหวของทางเดินอาหารและบรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียนและโรคกรดไหลย้อนเช่นเดียวกับยา metoclopramide และออกฤทธิ์ยับยั้งโดปามีนที่ dopamine 2 receptors (D2R) เช่นเดียวกัน แต่มีความแตกต่างจาก metoclopramide คือ domperidone ออกฤทธิ์ยับยั้งโดปามีนที่ระบบประสาท ส่วนปลายด้วย

ในด้านความปลอดภัยของยา domperidone พบ รายงานอาการข้างเคียงต่อแม่และทารกได้น้อยกว่า metoclopamine

อาการไม่พึงประสงค์ที่พบรายงาน ในแม่ที่ใช้ยาdomperidone คือ

ท้องผูก
ปากแห้ง
ผิวลอก คัน
ปวดศีรษะ
ปวดท้องและอาการทางระบบทางเดินอาหาร

ปัจจุบันยังไม่พบรายงาน อาการไม่พึงประสงค์ของลูกที่ได้รับนมจากแม่ที่รับประทานยา domperidone

แนะนำคือ domperidone 10 มก. วันละ 3 ครั้ง เป็นระยะ เวลาไม่เกิน 1 – 2 สัปดาห์

สำหรับสตรีที่มีโรคหัวใจควรหลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ เนื่องจากมีโอกาสเกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะได้

สมุนไพรกระตุ้นการหลั่งน้ำนม

เช่น หัวปลี ขิง ลูกซัด ยาประสะน้ำนม ซึ่งสมุนไพรที่ถือว่า มีการศึกษาวิจัยยืนยันเกี่ยวกับการกระตุ้นน้ำนมในมนุษย์ชัดเจนคือ ลูกซัด

ลูกซัด (fenugreek)

ยากระตุ้นน้ำนม

ลูกซัดเป็นพืชตระกูลถั่วที่มีการใช้เป็น เครื่องเทศและใช้เป็นยาในประเทศอินเดียและประเทศแถบ ตะวันออกกลางมานานแล้ว เดิมใช้ในการรักษาอาการไอ เจ็บคอ และ ปวดประจำเดือน ปัจจุบันยังไม่ทราบกลไกการออกฤทธิ์กระตุ้นน้ำนมที่ชัดเจน อาจเป็นไปได้ว่าลูกซัดอาจมีผลต่อต่อมเหงื่อ หรืออาจ เพราะมีสาร diosgenin และ phytoestrogen