ศีรษะล้านในผู้ชายทั่วไปเมื่ออายุสูงขึ้นนั้นมีปัจจัยเกี่ยวข้อง 3 ประการคือ
- ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม
- ปัจจัยทางด้านฮอร์โมน
- ปัจจัยทางการเสื่อมของร่างกาย
โดยที่ปัจจัยทั้ง 3 มีความเกี่ยวข้องกัน โรคผมร่วงทางพันธุกรรมที่พบมากเป็นอันดับแรกและเป็นปัญหาที่ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ก็คือ androgenetic alopecia รองลงมาคือ alopecia areata (แบบร่วงหย่อมกลมๆจนถึงร่วงทั้งศีรษะ)
บทความนี้แอดมินขอพูดถึง แต่ androgenetic alopecia อย่างเดียวก่อนนะคะ
androgenetic alopecia เป็นโรคพันธุกรรมที่การบางของเส้นผมเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนแอนโดรเจน ผมจะเริ่มบางตั้งแต่อายุ 12-40 ปี และพบได้ทั้งเพศหญิง และเพศชาย โดยที่ฮอร์โมนแอนโดรเจนกระตุ้นให้ต่อมขนที่ความไวต่อแอนโดรเจนมีขนาดเล็ก และ ทำให้ช่วงระยะการเจริญเติบโตของเส้นผมสั้นลง ทำให้เส้นผมที่ผลิตจากต่อมผมสั้นและบางลง
การรักษาโรคผมร่วงทางพันธุกรรมชนิด androgenetic alopecia
เป้าหมายของการรักษา คือ การเพิ่มการปกคลุมของเส้นผมบนหนังศีรษะและยืดอายุของเส้นผม
ยาตัวแรก Finasteride
เป็นยาที่ใช้รักษาโรคต่อมลูกหมากโต แต่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ 5-alpha reductase type 2 ซึ่งพบมากบริเวณทางเดินปัสสาวะ อวัยวะสืบพันธุ์ และ รากผม และที่สำคัญFinasteride ไม่จับกับตัวรับฮอร์โมนแอนโดรเจน และไม่รบกวนผลของฮอร์โมน testosterone ดังนั้นจึงไม่มีผลต่อการสร้างตัวอสุจิ ความต้องการทางเพศ และการเจริญเติบโตรวมถึงการพัฒนาของกล้ามเนื้อต่างๆ รวมทั้งไม่มีผลทาง androgenic,estrogenic และ progestrogenic
ขนาดยาที่แนะนำคือ 1 มิลลิกรัมต่อวัน โดยต้องใช้ยาติดต่อกันอย่างน้อย 3 เดือน จึงจะเห็นผล และควรใช้ติดต่อกันเพื่อให้ได้ผลการรักษาสูงสุด ผลการรักษาจะหมดไปเมื่อหยุดใช้ยาประมาณ 12 เดือน
แต่ที่สำคัญมากก็คือ ห้ามใช้ในหญิงตั้งตรรภ์หรือคาดว่าจะตั้งครรภ์ เนื่องจากอาจทำให้ทารกพิการได้
อาการข้างเคียงที่พบ เช่น ความต้องการทางเพศลดลง ,การแข็งตัวของอวัยวะเพศยากขึ้น และปริมาณน้ำอสุจิลดลง
สรุป คือ finasteride ขนาด 1 มิลลิกรัมต่อวัน ทำให้ภาวะผมร่วงดีขึ้น และสามารถชะลอการสูญเสียเส้นผมและทำให้เส้นผมงอกกลับใหม่ได้
ยาตัวที่สองคือ Minoxidil
ยาตัวนี้เป็นยารูปแบบกินที่พัฒนามาเพื่อรักษาภาวะความดันโลหิตสูง แต่ อาการข้างเคียงที่พบคือทำให้ขนดก จึงได้มีการพัฒนายานี้มาเพื่อใช้ในการรักษาผมร่วง แต่ทำในรูปแบบน้ำ สำหรับกลไกการออกฤทธิ์ที่ใช้รักษา androgenetic alopecia ยังไม่มีกลไกการออกฤทธิ์ที่ชัดเจน แต่คาดว่าอาจออกฤทธิ์กระตุ้นต่อมผมในระยะพักโดยตรง แต่ไม่ได้มีผลให้มีการสร้างต่อมผมเพิ่มขึ้น
อาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากการใช้ minoxidil ในรูปยาทาเฉพาะที่ได้แก่ ผิวแห้ง ผื่นคัน ผิวลอกเป็นสะเก็ด หรือเป็นแผ่น นอกจากนี้ยังมีอาการระคายเคืองหรือแสบร้อนเฉพาะที่
ข้อเสียของการใช้ minoxidil คือต้องทาวันละ 2 ครั้ง ต้องทำให้หนังศีรษะแห้งก่อนทายา และต้องทาโดยตรงบนหนังศีรษะ
สรุป
Minoxidil ในรูปแบบยาน้ำทาเฉพาะที่ ใช้ได้ทั้งเพศชาย เพศหญิง และเด็ก minoxidil ทำให้เส้นผมในระยะการเจริญเติบโตยาวขึ้น และกระตุ้นเส้นผมที่อยู่ในระยะพักให้เจริญ ผลคือทำให้เส้นผมมีขนาดใหญ่ขึ้น มีความยาวเพิ่มขึ้น และมีการหลุดร่วงลดลง
หากเพื่อนๆท่านไหนสงสัยว่าตัวเองมีผมร่วงจากสาเหตุไหนสามารถปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยได้เลยนะคะ